Wijzen uit het Westen

“Chaos, chaos!” schreeuwde de ezel. De os liep met z’n staart tussen de poten de stal uit. Het eerste misverstand van onze jaartelling. “Maria, heb jij de os gezien?” vroeg Jozef. “Nee, ik kan niet op alles letten,” antwoordde ze kribbig, terwijl ze de baby voedde. Het was al zwaar genoeg geweest de laatste tijd. Jozef, een ZZP-ende timmerman, werkte zich een slag in de rondte, waardoor hij te weinig tijd had om van de stal een huis te maken. Bijna een gevalletje “Mijn man is klusser”, maar dan krijg je zo’n filmploeg in huis. Dat zag Maria niet zitten. Jozefs drukte had hun relatie niet goed gedaan, ze groeiden steeds meer uit elkaar. Het was dan ook wonderlijk dat Maria zwanger was geraakt, en Jozef had wantrouwend gereageerd. “Zeg op, van wie is het?” “Onbevlekt ontvangen” had ze niet durven zeggen. Ze begreep het zelf ook niet. Inmiddels had hij aanvaard dat ze dit geschenk kregen en probeerden ze er het beste van te maken. Als verpleegkundige had Maria geleerd hoe je in alle omstandigheden kon functioneren, dus dit ging ook wel. Maar dan moest hij niet over een os gaan zeuren. Drie vragen dienen zich aan: Waarom heeft dit voorval het officiële kerstverhaal niet gehaald? Waarom staat het wel in dit blog? En waarom riep de ezel “Chaos”. Dat de schrijvers van het kerstverhaal deze episode hebben overgeslagen, is logisch. De kern van het verhaal is natuurlijk het kindje Jezus, dat jaren later na een carrière als visser zij-ingestroomde naar het onderwijs (“Ik ga geen vissen meer vangen, maar mensen!”) en over de wereld nog steeds veel leerlingen heeft, die zijn lessen volgen. Het lijkt dus onbelangrijk dat de os wegloopt. Jozef gaat erachteraan en vindt hem verderop. Boeien! Maar… en hier komen we bij het antwoord op vraag twee: dat Jozef dat beest gaat halen blijkt essentieel. Want buitengekomen ziet hij drie wijzen op kamelen. De ster had hen reeds naar Bethlehem gebracht, maar iedereen die daar wel eens is geweest, weet dat het er stikt van de stallen. Het is voor een ster lastig aan te geven welke stal je moet hebben, dus voor het verhaal is het wezenlijk dat Jozef de koningen buiten treft. Alles in religieuze verhalen staat ergens voor, en zelfs deze nieuwe episode heeft betekenis. Daar kom ik zo op. Eerst vraag drie, die van de ezel. Ezels zijn leuke, grappige, slimme dieren. Dat de volksmond ze als dom betitelt, zegt meer over de volksmond dan over de ezel. Raar woord trouwens, volksmond. En zomaar drie keer gebruikt. Een ezel heeft behoefte aan organisatie, structuur en helderheid. Hij wordt gek van teveel drukte. Zet hem in een stal met een echtpaar, een huilende baby in een kribbe en een os, ik noem maar wat, dan wordt dit hem teveel. Dan gaat hij balken. En een balkende ezel zegt geen IAAA. Ook weer zo’n fabeltje van de volksmond. (Vier keer). Maar wat ze wel zeggen, is lastig te verstaan. Deze ezel zei ‘Chaos’, en de os verstond het wel, maar dacht dat hij weg moest gaan. Een os laat zich dat geen twee keer zeggen. Want hij hunkert naar vrijheid. Geen grenzen. Avontuur. Niets staat vast! Dus hup, de os koos zijn eigen weg. De os en de ezel vormen in karakter dus tegenpolen. Dat kan botsen, maar kan ook een ideale mix vormen. Yes, het duurde even, maar nu komen we op het terrein van Colourwoods. Ons bos bevindt zich tussen twee werelden: die van kunst en onderwijs. In de wereld van de kunst zijn veel ossen. Avonturiers, in vrijheid zoekend naar grenzen om ze te verkennen. In het onderwijs zijn veel ezels, die zorgen voor structuur, rust en overzicht. Ik weet, ik chargeer, scheer mensen over een kam. Maar het is tenslotte mijn blog. Gisteren kwamen twee wijzen naar KC Leeuwesteyn, de school waar ik werk. Ze kwamen niet uit het oosten, maar van de andere kant over de Dafne Schippersbrug, uit het Wilde Westen. Daar leveren kunstenaars inspirerende, avontuurlijke lessen aan scholen. Wij kregen podcastmaker Misha Koole en kunsteducator Nicolien Lamme op bezoek. Misha is een echte os: avontuur, niet teveel vastleggen, kijken hoe het gaat. Onze leerkrachten, echte ezels, hadden aangegeven: bied de kinderen rust, overzicht en structuur. Weet wat je doet! Nicolien en ik zitten er tussenin, vermoedelijk zijn we ossels: we willen wel structuur, maar niet te dichtgetimmerd. Samen kwamen we tot een geweldige mix. Het was een mooie, avontuurlijke, gestructureerde les. De eerste van een serie. De kinderen voelden zich gezien. Want dat werden ze! En gehoord, door een echte podcastmaker! Verdere uitleg, doelen en resultaten ven de lessen houd je nog van me te goed. Dat verdient een aparte blog. Een belangrijk doel van kunstonderwijs is het brengen van nieuwe verbindingen in de hersenen. Het gaat echt niet om de knutsel, de tekening, het kleiwerkje, dansje, toneelstukje of dotje muziek. Dat wil zeggen, het is niet de hoofdmoot. Waar het om gaat is

om te leren oplossingen te verzinnen, nieuwe wegen ontdekken, out of the box te leren denken, om die er maar weer eens bij te halen. Dit is geen prietpraat, dit is wetenschap. (Bekijk dit filmpje van hersenwetenschapsjournalist Mark Mieras: (21) Kunsteducatie: broodnodig voor het kinderbrein - YouTube) Met een goede kunstles maak je een menie aan waarmee nieuwe stevige verbindingen in de hersenen worden aangelegd. In feite voer je deze mix aan de leerlingen en in hun hersenen worden van dat spul allemaal nieuwe gedachtegangetjes gemaakt. Kinderen worden er slimmer en gevoeliger van! Hieronder vind je een schema hoe je in een ideale kunstles de verschillende ingrediënten combineert tot een magisch goedje, waarmee de verbindingen kunnen worden gelegd. Pas dit recept vaak toe. Liefst wekelijks, misschien zelfs dagelijks. Oh ja, Colourwoods helpt daar graag bij. In de hoop dat de wijzen in de toekomst niet alleen uit het oosten komen, maar uit alle windrichtingen!